Dünya Kadınlar Günü
ANSIKLOPEDI
4/17/20252 min read


Dünya Kadınlar Günü, her yıl 8 Mart’ta kutlanan ve kadın hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği ile emekçi kadınların mücadelesini simgeleyen uluslararası bir gündür. Kökeni, 20. yüzyılın başlarında sanayileşmenin getirdiği ağır çalışma koşullarına ve kadın işçilerin hak arayışına dayanmaktadır.
Tarihsel Arka Plan
Kadınların eşit işe eşit ücret, daha iyi çalışma koşulları ve siyasi haklar talebiyle başlattıkları mücadele, 8 Mart 1908’de ABD’nin New York kentinde 15.000 kadın işçinin düzenlediği grevle önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Kadınlar daha kısa çalışma saatleri, daha iyi ücretler ve oy hakkı talep etti.
1910 yılında Danimarka’nın Kopenhag kentinde düzenlenen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı’nda Alman sosyalist lider Clara Zetkin, kadın haklarına dikkat çekmek için uluslararası bir gün ilan edilmesini önerdi. Bu öneri kabul edildi ve 1911’den itibaren Avusturya, Almanya, İsviçre ve Danimarka gibi ülkelerde kutlanmaya başlandı.
1917’de Rusya’da kadın işçilerin düzenlediği büyük grev, Çarlık rejiminin yıkılışını hızlandıran olaylardan biri oldu. Bu grev 8 Mart’ta gerçekleştiği için, Sovyetler Birliği 1921’den itibaren bu günü resmî tatil ilan etti. Daha sonra dünya genelinde kadın hareketleri tarafından benimsendi.
Birleşmiş Milletler ve Resmî Tanınma
Birleşmiş Milletler (BM), 1975 yılını Uluslararası Kadın Yılı ilan ettikten sonra, 8 Mart’ı 1977 yılında resmî olarak “Dünya Kadınlar Günü” olarak kabul etti. O günden bu yana kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği konularında farkındalık yaratmak için küresel etkinlikler düzenlenmektedir.
Türkiye’de 8 Mart
Türkiye’de Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında kutlanmaya başlandı. Ancak özellikle 1970’li yıllardan itibaren kadın hareketlerinin güçlenmesiyle daha geniş çapta kutlanmaya başladı. 1980 darbesi sonrası bir süre kesintiye uğrasa da, 1984’ten itibaren tekrar anılmaya başlandı.
Bugün Dünya Kadınlar Günü
Günümüzde Dünya Kadınlar Günü, yalnızca kutlama değil, aynı zamanda kadın hakları ihlallerine karşı bir farkındalık günü olarak da görülmektedir. Cinsiyet eşitsizliği, iş yerinde ayrımcılık, kadına yönelik şiddet, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimdeki eşitsizlikler gibi konular, bugün vesilesiyle gündeme taşınmaktadır.
Sonuç olarak, 8 Mart, kadınların sosyal, ekonomik, kültürel ve politik başarılarını kutlamanın yanı sıra, halen devam eden eşitlik mücadelesine dikkat çekmek için önemli bir gündür.