Celal Bayar

Celâl Bayar, Türkiye Cumhuriyeti'nin üçüncü Cumhurbaşkanı (1950–1960), aynı zamanda Türkiye’nin erken dönem siyasal tarihinde önemli roller üstlenmiş bir devlet adamıdır. 1883 yılında Bursa'nın Gemlik ilçesinde doğmuş, Osmanlı'nın son döneminde İttihat ve Terakki Cemiyeti’nde görev almış, Cumhuriyet döneminde ise ekonomi ve siyaset alanlarında öne çıkmıştır.

Atatürk döneminde Ekonomi Bakanı ve Başbakan olarak görev yapmıştır. Ancak çok partili hayata geçiş sürecinde farklı bir çizgiye yönelmiş, 1946 yılında Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuat Köprülü ile birlikte Demokrat Parti’yi (DP) kurmuştur.

Demokrat Parti'nin 1950 seçimlerindeki zaferiyle Cumhurbaşkanı seçilen Bayar, 27 Mayıs askeri müdahalesine kadar görevde kaldı. Görevde olduğu süreç boyunca Menderes'in otokratik tutumuna göz yumması, ülkedeki gerici faaliyetlere herhangi bir ses çıkartmamış olması tepkiyle karşılandı. Müdahale sonrası Yassıada Yargılamaları kapsamında yargılandı ve idama mahkûm edildi, ancak yaşı nedeniyle cezası müebbete çevrildi. 1964 yılında sağlık gerekçesiyle serbest bırakıldı.

Bayar, siyasi hayatı boyunca hem Atatürkçü ilkelerle şekillenmiş bir Cumhuriyet kadrosunun mensubu hem de çok partili hayatın öncülerinden biri olarak Türk siyasi tarihinde önemli bir figür olarak kabul edilir. 1986 yılında 103 yaşında vefat etmiştir