Amasya Genelgesi

Amasya Genelgesi, Türk ulusal direnişinin bir halk hareketi olmanın ötesine geçip kurumsallaşmasının ve örgütlenmesinin ilk temel belgesidir. Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum’a geçmeden önce Amasya’da yayımladığı bu genelge, hem Osmanlı yönetimine hem de işgalci güçlere karşı açık bir siyasi bildiri niteliğindedir.

Genelgede “Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” cümlesiyle, milli egemenlik ilkesinin altı ilk kez net biçimde çizilmiş ve ileride kurulacak olan Cumhuriyet’in ruhu somutlaştırılmıştır. İstanbul Hükûmeti’nin görevini yapamadığı açıkça ilan edilerek, milletin kendi geleceğini tayin hakkı vurgulanmıştır. Ayrıca, Anadolu’nun çeşitli yerlerinde kongreler toplanması ve halkın direnişinin örgütlenmesi kararlaştırılmıştır.

Amasya Genelgesi, hukuki ve siyasi bağlamda işgallere karşı meşru direnişi meşrulaştırırken, halkın iradesini merkeze almasıyla da modern Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı bir dönüm noktasıdır. Sadece bir çağrı değil, bir milletin bağımsızlık yürüyüşünün ilk kararlı adımıdır.